خواص ضدمیکروبی نانوذرات در کنترل بیماری‌های عفونی میگو

کد مقاله : 1041-5THISC-FULL

نویسندگان

غزاله صبح زاهدی *، مریم پاک دل دانشگاه شیراز

چکیده مقاله

بیماری‌های عفونی یکی از چالش‌های اصلی در صنعت پرورش میگوهای دریایی از جمله Litopenaeus vannamei در ایران و جهان هستند و سالانه خسارات اقتصادی زیادی ایجاد می‌کنند. پاتوژن‌های کلیدی شامل ویبریو (عامل ویبریوزیس)، سویه‌های خاص Vibrio parahaemolyticus عامل(AHPND) و ویروس سندرم لکه سفید (WSSV) تولید را کاهش می‌دهند. استفاده مکرر از آنتی‌بیوتیک‌ها منجر به مقاومت میکروبی و تهدیدات زیست‌محیطی شده و نیاز به رویکردهای نوین را برجسته می‌سازد. نانوذرات به‌عنوان عوامل ضدمیکروبی نوظهور، اهمیت بالایی در کنترل این بیماری‌ها دارند. نانوذرات فلزی مانند نقره (AgNPs)، اکسید روی و مس، و نانوکامپوزیت‌های کیتوزان-نقره با مکانیسم‌های ضدباکتریایی و ویروسی، نظیر آزادسازی یون‌های فلزی، تولید رادیکال‌های اکسیژن، تخریب غشا و دیواره‌ی پاتوژن‌ها، مهار بیان ژن‌های بیماری‌زا و ایجاد استرس اکسیداتیو، جایگزین مؤثری برای آنتی‌بیوتیک‌ها به شمار می‌روند. این نانوذرات همچنین با تحریک سیستم ایمنی میزبان از طریق افزایش فعالیت آنزیم‌هایی مانند فنیل‌اکسیداز و پروتئین‌های ضدمیکروبی، بقا و سلامت میگو را بهبود می‌بخشند. مطالعات نشان داده‌اند که فرمولاسیون‌های گیاهی و خوراکی AgNPs در شرایط آزمایشگاهی و نیمه‌مزرعه‌ای، رشد ویبریوهای بیماری‌زا را مهار کرده و باعث افزایش مقاومت در برابر عفونت‌های ویروسی می‌شود. منابع فارسی نیز کاربرد نانوکامپوزیت‌های کیتوزان-نقره را در مدیریت ویبریوزیس تأیید کرده‌اند. با این حال، چالش‌هایی مانند سمیت مزمن، اثرات زیست‌محیطی و تعیین دوز مناسب برای کاربرد پایدار در مزارع وجود دارد. این مقاله مروری با رویکرد دامپزشکی، اهمیت نانوذرات در مدیریت بیماری‌های عفونی میگو را تحلیل کرده و ضرورت انجام تحقیقات آتی گسترده‌تر در زمینه‌ی پایداری زیستی و ایمنی برای توسعه راهکار‌های مؤثر در صنعت پرورش میگو را برجسته می‌سازد.

کلیدواژه ها

نانوتکنولوژی در پرورش میگو،AHPND ، کنترل پاتوژن‌‌ها، AgNPs

وضعیت: پذیرفته شده